[img][/img]Không ở đâu lại có loại chuối quý như ở làng Đại Hoàng, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Từ thân, lá, hoa, quả chuối đều toát lên vẻ đẹp hiền dịu và hương thơm tinh khiết. Đi dọc bờ sông Châu của tỉnh, ta sẽ bắt gặp những vườn chuối rào rạt, lá lung linh, hoa đỏ thắm như muốn reo lên để đón chào du khách.
Làng Đại Hoàng là một ngôi làng cổ ra đời từ năm 1840 thời vua Minh Mạng, xưa thuộc đất Nhân Hậu, tổng Cao Môn, huyện Mỹ Lộc, Nam Định, rồi tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, Hà Nam và nay là xã Hoà Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Cây chuối Ngự Đại Hoàng tuy vậy đã có từ thời nhà Trần. Cách đây hơn 600 năm, vua Trần đi thuyền rồng thị sát chân đê ở sông Châu, thuyền ngự tại Đại Hoàng. Dân trong vùng nô nức mang của ngon vật lạ dâng vua. Chỉ có một cặp vợ chồng nghèo, không biết đem dâng vua thứ gì, sẵn trong vườn có cây chuối mới lớn ra một buồng quả chín đầu tiên, quả nhỏ thơm nức, bèn hái đem dâng. Những nải chuối nhỏ bé với những quả xinh xinh như quả cau, chín vàng như nghệ toả hương thơm ngào ngạt. Hai vợ chồng người nông dân vội hạ xuống cung kính dâng lên vua. Vua rất ngạc nhiên trước loại chuối này. Trông buồng chuối thật đẹp, quả xinh xinh màu vàng rực với hương thơm đặc biệt! Quả nhỏ, tròn căng, vàng óng như múi mít; cuống chuối thì xanh, đầu ruồi nhỏ, có 3 chiếc tua vươn dài như những râu Rồng. Ngắm đã thích mắt, ăn càng ngon miệng! Nhà vua nếm thử cứ liên hồi tấm tắc khen ngon, khen ngọt, khen thơm và trọng thưởng cho đôi vợ chồng nông dân nọ. Người cũng truyền cho các quan khai khẩn thêm vùng đất này cho suốt bốn mùa hoa thơm quả ngọt. Đại Hoàng nổi tiếng một phần nhờ chuối ngự bắt đầu từ đó. Chuối Đại Hoàng từ đó có tên chuối Ngự. Có câu Quần thần bất triệu đáo, Tửu La Ngự tảo nhị nguyệt đáo, nghĩa là: Các quan không được gọi thì không được vào cung, nhưng rượu làng La và chuối ngự Đại Hoàng thì ngày rằm và mồng một phải có.
Cây chuối ngự Đại Hoàng thân dài thon thả, lá xanh như ngọc. Cây ưa đất phù sa nhiều cát pha sét, có thể trồng quanh năm trừ tháng mưa ngày lạnh. Từ gốc cây mẹ sau một năm sinh ra rất nhiều cây con, và sau khoảng hai xuân mới ra những nải chuối bé bỏng, mũm mĩm như ngón tay em bé. Trồng chuối ngự khá công phu vì thân cây mảnh, giòn, dễ gãy nhất là khi ra những buồng nặng nên người dân thường phải cắm cọc đỡ thân chuối, khi chuối ra hoa đậu quả cũng phải che đậy để chim chuột không cắn phá. Mùa chuối chín hương thơm lan toả, cả nhà và vườn đều thơm nức. Nếu để ăn người dân đều chờ chuối chín cây, song để bán thì phải hái chuối xanh xuống giấm chín cho nhanh mới kịp các buổi chợ.
Khi đưa quả chuối lên miệng, ấn tượng đầu tiên là màu vàng óng mượt như sợi tơ, như cái nắng thu, và vị ngọt mát như mật ong, như viên kẹo đường cứ tan dần, hương toả lan trong miệng, ăn mấy ngày mà vẫn còn cảm thấy hương vị ấy đọng đâu đây.
Vào Đại Hoàng tháng tám âm hoặc ngày áp Tết, đâu cũng thấy màu đỏ rực của chuối chín. Chuối ngự chín cây, chuối ngự giấm thủ công, chuối ngự treo trên bếp, trên giá, chuối ngự trong những đĩa hoa bày trên bàn thờ, chuối ngự trong quang gánh, sọt hàng.
Trong các thứ tiến vua đều có chữ tiến, chỉ có chuối ngự Đại Hoàng mang chữ ngự, cái tên nghe đã thấy sang trọng, vương giả, hơn thế còn cho người nghe cái cảm giác người ăn chuối vừa ăn vừa ngắm nghía, thưởng lãm cảm nhận mầu sắc, hương vị của quả chuối. Chữ ngự cũng nhẹ nhàng khác hẳn với chữ tiến có phần khô cứng. Từ thân lá, nải và quả chuối ngự đều dễ thương. Nhiều người do đó trồng chuối ngự làm cảnh, mua nải chuối về sắp lên bàn thờ cứng gia tiên thật kính cẩn, tôn nghiêm hoặc để đâu đó cho thơm cửa thơm nhà, chỉ để ngắm.
Cây chuối ngự là biểu tượng của sự sinh sản, đông đúc và giàu có, chuối như một bà mẹ tự nhiên đông con, và nuôi con rất chăm chỉ. Khi cây có quả chín cũng là lúc cây xơ xác hao gầy bởi phải dồn tất cả chất dinh dưỡng cho quả. Chuối ngự Đại Hoàng thuộc họ chuối Musaceae, thân hành, cao chừng 2,5 mét, lá lớn, hoa dạng dẻ quạt, một buồng chuối có thể có tới hàng trăm bông hoa đỏ rực sắp hai hàng tạo thành nhiều nải; mỗi buồng có khoảng hai chục nải. Trên thế giới có chừng 150 loại chuối, nhiều loại cao tới sáu, bảy mét song hoa nhạt, quả mỏng, vỏ dày, nhiều hạt. Nếu so sánh thì chuối ngự quả là một loại chuối đẹp vừa ăn được vừa làm cảnh lý tưởng.
Chuối ngự Đại Hoàng từ xa xưa đã là món quà quê ân tình gửi tặng bạn bè, là món ăn bổ mát lành, là niềm tự hào của ẩm thực Việt Nam./.
[img][/img]
Làng Đại Hoàng là một ngôi làng cổ ra đời từ năm 1840 thời vua Minh Mạng, xưa thuộc đất Nhân Hậu, tổng Cao Môn, huyện Mỹ Lộc, Nam Định, rồi tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, Hà Nam và nay là xã Hoà Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Cây chuối Ngự Đại Hoàng tuy vậy đã có từ thời nhà Trần. Cách đây hơn 600 năm, vua Trần đi thuyền rồng thị sát chân đê ở sông Châu, thuyền ngự tại Đại Hoàng. Dân trong vùng nô nức mang của ngon vật lạ dâng vua. Chỉ có một cặp vợ chồng nghèo, không biết đem dâng vua thứ gì, sẵn trong vườn có cây chuối mới lớn ra một buồng quả chín đầu tiên, quả nhỏ thơm nức, bèn hái đem dâng. Những nải chuối nhỏ bé với những quả xinh xinh như quả cau, chín vàng như nghệ toả hương thơm ngào ngạt. Hai vợ chồng người nông dân vội hạ xuống cung kính dâng lên vua. Vua rất ngạc nhiên trước loại chuối này. Trông buồng chuối thật đẹp, quả xinh xinh màu vàng rực với hương thơm đặc biệt! Quả nhỏ, tròn căng, vàng óng như múi mít; cuống chuối thì xanh, đầu ruồi nhỏ, có 3 chiếc tua vươn dài như những râu Rồng. Ngắm đã thích mắt, ăn càng ngon miệng! Nhà vua nếm thử cứ liên hồi tấm tắc khen ngon, khen ngọt, khen thơm và trọng thưởng cho đôi vợ chồng nông dân nọ. Người cũng truyền cho các quan khai khẩn thêm vùng đất này cho suốt bốn mùa hoa thơm quả ngọt. Đại Hoàng nổi tiếng một phần nhờ chuối ngự bắt đầu từ đó. Chuối Đại Hoàng từ đó có tên chuối Ngự. Có câu Quần thần bất triệu đáo, Tửu La Ngự tảo nhị nguyệt đáo, nghĩa là: Các quan không được gọi thì không được vào cung, nhưng rượu làng La và chuối ngự Đại Hoàng thì ngày rằm và mồng một phải có.
Cây chuối ngự Đại Hoàng thân dài thon thả, lá xanh như ngọc. Cây ưa đất phù sa nhiều cát pha sét, có thể trồng quanh năm trừ tháng mưa ngày lạnh. Từ gốc cây mẹ sau một năm sinh ra rất nhiều cây con, và sau khoảng hai xuân mới ra những nải chuối bé bỏng, mũm mĩm như ngón tay em bé. Trồng chuối ngự khá công phu vì thân cây mảnh, giòn, dễ gãy nhất là khi ra những buồng nặng nên người dân thường phải cắm cọc đỡ thân chuối, khi chuối ra hoa đậu quả cũng phải che đậy để chim chuột không cắn phá. Mùa chuối chín hương thơm lan toả, cả nhà và vườn đều thơm nức. Nếu để ăn người dân đều chờ chuối chín cây, song để bán thì phải hái chuối xanh xuống giấm chín cho nhanh mới kịp các buổi chợ.
Khi đưa quả chuối lên miệng, ấn tượng đầu tiên là màu vàng óng mượt như sợi tơ, như cái nắng thu, và vị ngọt mát như mật ong, như viên kẹo đường cứ tan dần, hương toả lan trong miệng, ăn mấy ngày mà vẫn còn cảm thấy hương vị ấy đọng đâu đây.
Vào Đại Hoàng tháng tám âm hoặc ngày áp Tết, đâu cũng thấy màu đỏ rực của chuối chín. Chuối ngự chín cây, chuối ngự giấm thủ công, chuối ngự treo trên bếp, trên giá, chuối ngự trong những đĩa hoa bày trên bàn thờ, chuối ngự trong quang gánh, sọt hàng.
Trong các thứ tiến vua đều có chữ tiến, chỉ có chuối ngự Đại Hoàng mang chữ ngự, cái tên nghe đã thấy sang trọng, vương giả, hơn thế còn cho người nghe cái cảm giác người ăn chuối vừa ăn vừa ngắm nghía, thưởng lãm cảm nhận mầu sắc, hương vị của quả chuối. Chữ ngự cũng nhẹ nhàng khác hẳn với chữ tiến có phần khô cứng. Từ thân lá, nải và quả chuối ngự đều dễ thương. Nhiều người do đó trồng chuối ngự làm cảnh, mua nải chuối về sắp lên bàn thờ cứng gia tiên thật kính cẩn, tôn nghiêm hoặc để đâu đó cho thơm cửa thơm nhà, chỉ để ngắm.
Cây chuối ngự là biểu tượng của sự sinh sản, đông đúc và giàu có, chuối như một bà mẹ tự nhiên đông con, và nuôi con rất chăm chỉ. Khi cây có quả chín cũng là lúc cây xơ xác hao gầy bởi phải dồn tất cả chất dinh dưỡng cho quả. Chuối ngự Đại Hoàng thuộc họ chuối Musaceae, thân hành, cao chừng 2,5 mét, lá lớn, hoa dạng dẻ quạt, một buồng chuối có thể có tới hàng trăm bông hoa đỏ rực sắp hai hàng tạo thành nhiều nải; mỗi buồng có khoảng hai chục nải. Trên thế giới có chừng 150 loại chuối, nhiều loại cao tới sáu, bảy mét song hoa nhạt, quả mỏng, vỏ dày, nhiều hạt. Nếu so sánh thì chuối ngự quả là một loại chuối đẹp vừa ăn được vừa làm cảnh lý tưởng.
Chuối ngự Đại Hoàng từ xa xưa đã là món quà quê ân tình gửi tặng bạn bè, là món ăn bổ mát lành, là niềm tự hào của ẩm thực Việt Nam./.
[img][/img]